Een laagdrempelige en prikkelende animatievideo om leefstijl in de spreekkamer van het ziekenhuis te krijgen? Hij is er! Na Radboudumc en het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ), is Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) het volgende ziekenhuis die de animatievideo voorafgaand aan een consult afspeelt. CWZ deelt hun ervaring over de video die patiënten (en zorgverleners) prikkelt over het belang van leefstijl. Bij gezondheid én ziekte, zowel voor, tijdens en na de behandeling van ziekte.
Het leefstijlgesprek is nog geen gemeengoed
“Vroeg of laat vragen patiënten zich af wat zij zelf kunnen doen om hun ziekteproces te verbeteren. Dat gaat onder meer over een gezonde leefstijl. Tegelijkertijd is het nog geen gemeengoed om daarover het gesprek aan te gaan in de spreekkamer. Het laten zien van de animatievideo ‘Leefstijl in de spreekkamer’ van Beter Gezond (onderdeel van Radboudumc) voorafgaand aan een consult, helpt daarbij. Het zet de patiënt aan het denken. Bovendien kan zowel de patiënt als de zorgverlener naar de videoboodschap refereren om het gesprek over leefstijl op te starten”, vertelt Rogier Verstralen, projectleider van Beter Gezond.
Een loket voor vragen over leefstijl was het begin
Bij CWZ staat het speerpunt Vitaal en Bewegen hoog in het vaandel. Daarom is het ziekenhuis de afgelopen tijd druk bezig geweest met het opzetten van een Leefstijlpoli. Een loket waar patiënten terecht kunnen voor al hun vragen over leefstijl(verandering). De eerste zorgverleners uit het ziekenhuis verwijzen hun patiënten al door naar de Leefstijlpoli, maar daar ging heel wat aan vooraf, vertelt Fleur, leefstijlcoach en mede oprichter Leefstijlpoli CWZ….
Zaadjes planten
“Een inzicht dat naar voren kwam uit een onderzoek tijdens de voorbereidingen van de Leefstijlpoli, was dat er eerst een andere belangrijke stap gezet moest worden. Dat gaat namelijk over bewustwording creëren. ‘Zaadjes planten’. Want, wat is leefstijl? Wat is de impact van een gezonde of ongezonde leefstijl eigenlijk? En wat kunnen wij hier als ziekenhuis in betekenen voor de patiënt? Dat begint bij bewustwording creëren bij de zorgverleners én de patiënten. Dat is nodig voordat de Leefstijlpoli een succes zal worden. Maar hoe draag je dit over? En wat is hiervoor nodig?”
Animatievideo
“We hebben tijdens het traject van het opzetten van de poli veel geleerd van het JBZ. Zij waren draaiden al een pilot rondom hun leefstijlloket. Tijdens een bezoek aan dit ziekenhuis werden we verrast met een animatievideo die daar al in verschillende wachtkamers werd afgespeeld. De animatievideo: leefstijl in de spreekkamer laat in, voor iedereen, begrijpbare taal zien wat leefstijl is en hoe het een rol kan spelen bij het ontstaan en voorkomen van aandoeningen. Waaronder bijvoorbeeld hart- en vaatziekten, suikerziekte type 2 of geheugenverlies en kanker. Maar ook dat je door een gezonde leefstijl bijvoorbeeld kunt minderen of zelfs stoppen met medicijnen.”
Precies wat we nodig hebben
“Een filmpje is de perfecte manier om uit te leggen wat leefstijl eigenlijk is en wat de impact is van een (on)gezonde leefstijl. Zonder dat het te veel tijd kost. Dit is wat we nodig hadden voor die eerste belangrijke stap naar bewustwording! Zo gezegd, zo gedaan. We hebben de video direct aangevraagd in onze eigen huisstijl bij Beter Gezond.” Momenteel wordt de video op de eerste afdelingen van het CWZ afgespeeld. De lancering doen ze binnen CWZ stapsgewijs. De video wordt eerst in de wachtkamers van een paar afdelingen afgespeeld. Binnenkort implementeert CWZ hem in het gehele zorgpad.
Starten waar de urgentie van leefstijl het hoogst is
Hoe het ziekenhuis heeft bepaald waar de video als eerst wordt afgespeeld? “Simpel”, vertelt Fleur: “We hebben gekeken naar afdelingen die al iets doen op het gebied van vitaliteit of hier voor openstaan. Maar ook afdelingen waar de urgentie het hoogst is doen mee. Neem bijvoorbeeld Diabetes op de afdeling intern, daar is de urgentie hoog en valt veel winst te behalen als het gaat om de impact van een gezonde leefstijl. In de gipskamer is die urgentie minder. Verder vinden we het belangrijk dat wanneer we de video afspelen op een afdeling, de zorgverleners ook de juiste vaardigheden en tools hebben om het leefstijlgesprek zelfverzekerd aan te kunnen gaan.”
Tools en trainingen voor het leefstijlgesprek
“Een aantal zorgverleners (intern, oncologie en sportgeneeskunde) van de pilotafdelingen hebben daarom de e-learning: leefstijl in de spreekkamer gevolgd. Een 1 – 1,5 uur durende e-learning waar je in eigen tempo de basis leert over leefstijl als gespreksonderwerp met de patiënt. Zorgverleners kunnen daarnaast gebruik maken van Het Leefstijlroer, een hulpmiddel ter ondersteuning van het leefstijlgesprek. En tot slot is er nu de optie om patiënten door te verwijzen naar de Leefstijlpoli. Heeft de zorgprofessional zelf geen tijd? Dan kan de patiënt direct worden doorverwezen naar deze poli. Hier helpen wij de patiënt verder met zijn of haar leefstijlvraag- of verandering. Heeft de arts of verpleegkundige wel tijd? Dan bespreken ze Het Leefstijlroer samen met de patiënt.”
Grootschalig uitrollen van de video
“Deze mogelijkheden willen we straks aan iedereen kunnen aanbieden. We gaan de e-learning intern nu eerst evalueren voordat we hem grootschalig aanbieden. Dan gaan we stap voor stap verder met het uitrollen van de animatievideo. In september kunnen we de volgende afdelingen verblijden met de video en de doorverwijsknop via Hix naar de leefstijlpoli.”
De olievlek waar we op hoopten
“Of het zaadje is geplant? Absoluut!” vertelt Fleur. “De interesse en het enthousiasme bij andere afdelingen ontstond al snel toen zij zagen dat de animatievideo al draaide. De impact van de video bij patiënten is ook zichtbaar. We merken bijvoorbeeld dat meer Diabetes patiënten na het zien van de video, vaker de vraag stellen wat zij zelf met hun leefstijl kunnen doen. Of hoe ze minder suikers kunnen eten. Dit is precies de olievlek waar we op hoopten. We kijken uit naar de volledige uitrol om zo ons speerpunt ‘Vitaal en Bewegen nog breder in te zetten.”
Voor ieder ziekenhuis
De video is verkrijgbaar voor elk ziekenhuis en is aan te vragen via Beter Gezond. De basis van de video is voor elk ziekenhuis hetzelfde, maar hij wordt aangeleverd in de huisstijl van het ziekenhuis.
